สังคม ความเป็นอยู่ และรูปแบบการดำเนินชีวิตในยุคปัจจุบัน ทำให้วัยรุ่นมีอิสระมากขึ้น มีสังคมใหม่หรือเพื่อนใหม่ได้ง่ายดาย
ชีวิตวัยรุ่นเป็นวัยที่เพื่อนมักจะมีอิทธิพลต่อความรู้สึกนึกคิดเสมอ การเปลี่ยนแปลงฮอร์โมนในวัยหนุ่มสาวเองก็มีผลต่อการคบหาเพื่อนหรือการมองหาคนรัก การหาคู่ก็ทำได้ง่ายแค่ปลายนิ้ว เมื่อการตัดสินใจหรือเข้าถึงสิ่งต่างๆทำได้ง่าย ปัญหาต่างๆก็เกิดขึ้นได้ง่ายๆเช่นเดียวกัน เหมือนที่เราสามารถพบเห็นคุณแม่วัยใสได้เยอะขึ้นในสังคม อาจเกิดเพราะความพลาดพลั้ง หรือการไม่รู้จักวิธีคุมกำเนิดที่เหมาะสมเกิดเป็นปัญหาตามมาในภายหลัง
การตั้งครรภ์ตั้งแต่อายุยังน้อย แม้ว่าการให้กำเนิดชีวิตใหม่จะเป็นเรื่องที่สวยงาม แต่ความไม่พร้อมก็สามารถนำมาซึ่งปัญหา เพราะตัวพ่อแม่วัยรุ่นเองที่ยังไม่มีวุฒิภาวะเพียงพอที่จะสามารถรับผิดชอบดูแลลูกของตนได้ ที่สำคัญคือพวกเขาเองก็ยังพึ่งพิงครอบครัวและผู้ปกครองอยู่เช่นกัน
หากว่าปัญหาคุณแม่วัยใสไม่ได้รับการแก้ไข เด็กกลุ่มนี้ก็อาจจะส่งต่อปัญหาไปยังรุ่นลูก ทำให้เกิดเป็นวงจรไม่รู้จักจบสิ้น
การตั้งครรภ์ในวัยเรียนหรือการตั้งครรภ์ในวัยรุ่นที่อายุต่ำกว่า 20 ปี ความเข้าใจ และการดูแลทั้งจากครอบครัว สังคม รวมถึงภาครัฐถือเป็นสิ่งสำคัญ ที่จะช่วยลดความเสี่ยงที่จะเกิดปัญหาต่างๆภายหลัง เช่น ปัญหาสุขภาพของคุณแม่ที่อายุน้อย ภาวะการคลอดก่อนกำหนด ปัญหาทางด้านสุขภาพจิตใจของเด็กวัยรุ่นที่อาจจะมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ได้ตั้งใจ โอกาสที่เด็กที่เกิดมามีคุณภาพต่ำ เป็นต้น ในประเทศไทยมี พรบ.การป้องกันและแก้ไขปัญหาการตั้งครรภ์ในวัยรุ่น พ.ศ.2559 เพื่อช่วยเหลือวัยรุ่นที่มีการตั้งครรภ์ในอายุที่ไม่ถึง 20 ปี โดย วัยรุ่นควรได้รับความรู้ทางด้านเพศศึกษาที่เหมาะสม รวมถึงความรู้เกี่ยวกับการป้องกันการมีเพศสัมพันธ์ การป้องการตั้งครรภ์และโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ วัยรุ่นที่ตั้งครรภ์ควรได้รับการปรึกษาทางเลือกและตัดสินใจเกี่ยวกับการตั้งครรภ์ได้ รวมถึงการได้รับบริการความช่วยเหลือเกี่ยวกับการตั้งครรภ์ การฝากครรภ์ การคลอด การดูแลบุตรอย่างมีคุณภาพ การดูแลสุขภาพหลังคลอด รวมไปถึงการยุติการตั้งครรภ์ที่ถูกต้อง และการป้องกันการตั้งครรภ์ซ้ำ จากคลินิกสุขภาพทางเพศ โดยข้อมูลจะถูกเก็บเป็นความลับ ทั้งนี้ วัยรุ่นตั้งครรภ์สามารถเรียนต่อได้โดยไม่ต้องพักการเรียนหรือย้ายโรงเรียน
วิธีดูแลเมื่อลูกท้องในวัยเรียน
ครอบครัวควรมีทัศนคติเชิงบวก มอบความรัก การเอาใจใส่ ให้กำลังใจ รับฟังปัญหา และอยู่เคียงข้างในวันที่ลูกเผชิญกับปัญหาในชีวิต เพื่อหาทางออกของปัญหา อาทิ การพิจารณาการตั้งครรภ์ การคลอดเลี้ยงเอง การยุติการตั้งครรภ์แบบถูกกฎหมาย มอบให้ผู้อื่นรับเป็นบุตรบุญธรรม หรือสามารถปรึกษาหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเพื่อรับฟังและให้ความช่วยเหลือได้
การจัดการเมื่อรู้ว่าตนเองท้อง
· คุณแม่วัยใสควรพิจารณาการตั้งครรภ์ ว่าจะเลือกการแก้ปัญหาอย่างไร ไม่ว่าจะตัดสินใจเลือกการคลอดเลี้ยงเอง การตัดสินใจยุติการตั้งครรภ์แบบถูกกฎหมาย หรือการมอบให้ผู้อื่นรับเป็นบุตรบุญธรรม
· คุณแม่วัยใสควรดูแลสุขภาพครรภ์ รวมถึงการฝากครรภ์และการพบแพทย์ตามนัดอย่างสม่ำเสมอ
· คุณแม่วัยใสควรเข้าอบรมเตรียมตัวเป็นคุณแม่มือใหม่ เพื่อที่จะมีความพร้อมในการเลี้ยงดูทารกภายหลังการคลอด
· คุณแม่วัยใสควรรับประทานอาหาร ออกกำลังกาย พักผ่อนอย่างเพียงพอ และดูแลสุขภาพจิตใจอย่างสม่ำเสมอ
· คุณแม่วัยใสควรตัดสินใจหาทางออกเรื่องการเรียนตนเอง ไม่ว่าจะเป็น การพักการเรียนชั่วคราว หรือเปลี่ยนเป็นการเรียนออนไลน์ที่บ้าน เพื่อเป็นประโยชน์ต่อตนเองในอนาคต
ปัญหาของการเกิด คุณแม่วัยใส
ด้วยวุฒิภาวะของเด็กวัยรุ่นอาจจะเกิดการขาดความยับยั้งชั่งใจ และการคุมกำเนิดอย่างผิดวิธี คุณพ่อคุณแม่รวมไปถึงโรงเรียนจึงควรให้ความรู้เรื่องเพศศึกษาเพื่อให้เด็กได้ทราบและตระหนักถึงผลลัพธ์ที่เกิดขึ้นหากเกิดการมีเพศสัมพันธ์ในวัยเรียน
ผลกระทบจากการตั้งครรภ์ใน คุณแม่วัยใส
ด้วยอายุที่น้อยของคุณแม่วัยใสอาจจะส่งผลต่อปัญหาทางด้านสุขภาพ เช่น ความดันโลหิตสูงขณะตั้งครรภ์ โลหิตจาง การคลอดก่อนกำหนด รวมไปถึงปัญหาทางด้านจิตใจ ซึมเศร้าหลังคลอด ความเครียด ความรู้สึกหดหู่ อาการเหนื่อยล้าจากการตั้งครรภ์และการเลี้ยงดูเด็ก นอกจากนี้การตั้งครรภ์ในวัยเรียนอาจจะส่งผลต่อสถานภาพทางสังคมของคุณแม่วัยใสและทารกในครรภ์ด้วย
การป้องกันการเป็น คุณแม่วัยใส
· เด็กวัยรุ่นควรมีความรู้เกี่ยวกับเพศศึกษาที่เหมาะสม
· ควรมีสติและการยับยั้งชั่งใจเมื่อมีแฟน
· ควรรู้จักทักษะการต่อรอง การรู้จักคุณค่าในตัวเอง และการปฏิเสธผู้อื่น
· รู้จักประเมินสถานการณ์ที่อาจจะนำไปสู่การมีเพศสัมพันธ์
· ควรมีความรู้เกี่ยวกับการคุมกำเนิดอย่างถูกวิธีเมื่อเข้าสู่การเป็นวัยรุ่น รวมถึงการใช้ถุงยางอนามัยที่ถูกต้อง และผลกระทบจากการมีเพศสัมพันธ์ที่ไม่ได้ป้องกัน
แม้ว่าการแก้ปัญหาท้องก่อนวัยอันควรที่ดีที่สุดคือ การหลีกเลี่ยงการมีเพศสัมพันธ์ แต่ความรักของวัยรุ่นกลับเลี่ยงไม่ได้ที่จะมีเรื่องเพศเข้ามาเกี่ยวข้องด้วยเสมอ ดังนั้นวิธีการแก้ไขและตัดวงจรปัญหาแม่วัยใส ควรเริ่มจากการป้องกันที่ต้นเหตุ เช่นการพิจารณาเลือกใช้วิธีคุมกำเนิดที่เหมาะสม
ปัจจุบันมีวิธีคุมกำเนิดให้เลือกหลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นการรับประทานยาเม็ดคุมกำเนิด การฉีดยาคุม ยาคุมฉุกเฉิน หรือการฝังยาคุม การใช้ห่วงอนามัยและถุงยางอนามัย
ทุกคนจึงควรศึกษาหาความรู้เกี่ยวรายละเอียดของการคุมกำเนิดแต่ละชนิดให้ดีก่อนเลือกใช้ให้เหมาะกับตน มิเช่นนั้นอาจส่งผลต่อสุขภาพของตนได้ เหมือนในวัยรุ่นบางรายที่มีการคุมกำเนิดด้วยการซื้อยาคุมฉุกเฉินมารับประทานแล้วนั้น ซึ่งก็ไม่ใช่วิธีคุมกำเนิดที่ยั่งยืน และอาจส่งผลกระทบต่อสุขภาพด้วย